زرشک پلویی

زرشک پلویی تازه پفکی: زرشک که لقب الماس سرخ را یدک می‌کشد، فواید زیادی برای سلامت بدن انسان با کاهش فشارخون، لاغری و کنترل قند و افزایش طول عمر بشر دارد.

میوه گیاه زرشک جایگاه ویژه‌ای در میان ایرانیان و به خصوص آشپزی ایرانی دارد و از آن برای تهیه نوشیدنی، مربا و شربت استفاده می‌کنند.

اگرچه این گیاه بسیار مفید است اما در صورتی که فشارخون دارید یا برای مصرف روزانه خود زرشک را در برنامه غذایی تان قرار دادید، حتما با متخصص طب سنتی یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا از عوارض آن غافل نمانید.

زرشک چیست؟

زرشک به انگلیسی barberry، گیاهی از گونه زرشکیان، با نام علمی Berberis vulgari فرم درختچه‌ای دارد و با ارتفاع متوسط ۴ متر، دارای ساقه‌های خاردار است.

چوب ساقه آن به رنگ قهوه‌ای یا زرد با گل های زرد رنگ و برگ های بیضی با دندانه های اره‌ای شکل است.

میوه گیاه زرشک که استفاده دارویی و خوراکی دارد گوشتی، بیضی شکل، کوچک، با رنگ قرمز و مزه ترش است.

علاوه بر میوه زرشک، از پوست، ریشه، ساقه و برگ گل این گیاه هم در طب سنتی استفاده زیادی می‌کنند.

زرشک پلو یکی از محبوب‌ترین رسپی‌های ایرانی است که ایرانیان از خواص خوشمزه این دانه‌های ترش در آشپزی بهترین استفاده را می‌کنند.

طبع زرشک پلویی تازه پفکی چیست؟

زرشک پلویی تازه پفکی سرد است یا گرم؟

طبع این گیاه سرد و خشک است و افرادی که طبع سرد و خشک دارند (سوداوی‌ها) بهتر است کمتر آن را مصرف کنند.

بر عکس افرادی که طبع گرم و تر (دموی) دارند بهتر است برای تصفیه خون از این گیاه استفاده کنند.

طبع زرشک برای افراد صفراوی و بلغمی چندان مناسب نیست.

زعفران و مغزهایی مثل خلال بادام و پسته به عنوان مصلح زرشک عمل می‌کنند و نمونه آن را می‌توان در مرصع پلو ایرانی مشاهده کرد که ترکیب زرشک، زعفران و مغزها است.

خواص و فواید زرشک (زرشک برای چی خوب است؟)

زرشک خواص فراوانی برای بدن دارد و به خاطر وجود آنتی اکسیدان برای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری و درمان سرماخوردگی و درمان کم خونی در بارداری مفید است.

در ادامه به برخی از خواص و فواید این گیاه می‌پردازیم. اگر در مورد خواص این گیاه و درمان مشکل خود سوالی دارید، بهتر است با دکتر طب سنتی مشورت کنید.

۱. خواص زرشک سیاه چیست؟ (زرشک کوهی برای چی خوب است؟)

زرشک سیاه سرشار از پتاسیم است که به باز کردن عروق خونی کمک کرده و از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و گرفتگی ماهیچه قلب جلوگیری می‌کند.

افرادی که نارسایی قلبی دارند بهتر است روزانه سه فنجان آب زرشک یا شربت زرشک کوهی میل کنند.

این کار باعث تقویت قلب شده و به درمان نارسایی های قلبی کمک می‌کند.

زرشک سیاه را چگونه مصرف کنیم؟

خواص خوردن زرشک خام بسیار زیاد است.

اما در منطقه خراسان، زرشک را به طور سنتی خشک می‌کنند و سپس با ماهی، تخم مرغ، گوشت سفید و برنج مخلوط می‌کنند.

خوردن آب زرشک قبل از خواب نیز برای بیماران کبدی توصیه شده است.

۲. خواص زرشک دم کرده یا چای زرشک

زرشک دم کرده یا جوشیده برای چی خوبه؟

خواص زرشک دمکرده دست کمی از خواص خود گیاه به صورت خام ندارد.

مصرف دمنوش یا زرشک دم کرده به تنظیم فشارخون و کاهش چربی کمک می‌کند.

از دیگر خواص دم کرده آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تصفیه خون
• پاکسازی کلیه و کبد
• شفافیت پوست
• رفع جوش صورت
• لاغری و کاهش وزن
• رفع تشنگی و عطش
• تنظیم فشارخون

بهترین زمان مصرف دمنوش زرشک کی است؟

بهترین زمان برای مصرف چای زرشک می‌تواند بر اساس ترجیح شخصی متفاوت باشد.

البته زیاد مصرف کردن آن به مضرات زرشک کوهی اضافه می‌کند و خواص کمتری دارد:

• صبح: تقویت کننده اعصاب و بهبود هضم
• بعد از غذا: رفع سوء هاضمه یا نفخ شکم
• عصر: آرام بخش برای استراحت و آرامش قبل از خواب

۳. خواص آب زرشک

مهمترین فواید آب زرشک کوهی عبارتند از:

• رفع تب
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• کاهش اوره
• درمان بیماری صرع
• داروی ضد روماتیسم
• بهبود درد کمر

روزانه چقدر آب زرشک بخوریم؟

آب زرشک برای چی خوبه یا بهترین زمان مصرف آب زرشک چیست؟

بهترین کار این است که خارج از هر قانونی، آب زرشک را در حد اعتدال مصرف کنید.

آب زرشک در بیشتر موارد در مقادیر کم مصرف می‌شود یا با آب و آب میوه‌های دیگر رقیق می‌شود تا طعم ترش آن متعادل شود.

آب زرشک را چه موقع‌‌ بخوریم؟

میزان و اندازه و زمان مصرف آب زرشک بسته به مشکل و نیاز بدن فرق می‌کند.

برای مثال بیماران کبدی باید روزانه یک لیوان آب زرشک را به صورت ناشتا و یک لیوان آب زرشک هم شب‌ها قبل خواب میل کنند.

اگر آب زرشک برای لاغری و کاهش وزن باشد باید روزانه ۳ لیوان آب زرشک مصرف کنید.

۴. خواص رب زرشک

رب زرشک تقریبا همان خواص و فواید میوه آن را دارد و برای درمان سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا، کاهش فشارخون، بهبود درد شکمی و درمان کم‌خونی توصیه می‌شود.

افرادی که از جوش صورت و آفت دهان رنج می‌برند هم می‌توانند از خواص رب زرشک بهره‌مند شوند.

مصرف این رب، چربی خون را پایین آورده و گوارش را هم بهتر می‌کند.

به علاوه اینکه شکم را هم کوچک می‌کند، ویتامین ث در این رب به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

۵. خواص زرشک تازه برای قلب و طریقه مصرف آب زرشک برای چربی خون

این گیاه دارای ماده‌ای به نام بربرین است که ریتم نامنظم قلب را تنظیم می‌کند.

افراد مبتلا به آریتمی ضربان قلب بهتر است روزی یک تا دو لیوان آب زرشک میل کنند.

به بیماران قلبی توصیه می‌شود که آب زرشک مصرف کنند.

نوشیدن آن باعث کاهش مقاومت عروقی شده و خاصیت ضد پرفشاری خونی دارد.

همچنین از آب زرشک با نام قاتل چربی خون هم یاد می‌شود.

از نظر مخصصان قلب و عروق، مصرف زرشک و آب زرشک برای درمان بیماری‌های قلبی، کلیوی و فشارخون مفید است و با افزایش فعالیت سیستم ایمنی، جذب آهن را بالا می‌برد.

۶. خواص زرشک و فشارخون (زرشک برای فشارخون بالا خوبه؟)

اب زرشک برای فشار بالا خوب است؟

آنتی اکسیدان و پلی‌فنول موجود در زرشک باعث بهبود جریان خون، پایین آوردن سریع فشارخون و رفع اختلالات خونی می‌شود.

به همین دلیل طب سنتی بر مصرف زرشک در بیماران مبتلا به بیماری فشارخون تاکید دارد، کمی زرشک پاک شده را با آب جوش ترکیب کنید.

اجازه دهید که مثل چای ۱۵ دقیقه دم بکشد و سپس میل کنید تا تاثیر زرشک بر فشارخون را احساس کنید.

۷. خواص زرشک برای غلظت خون

مصرف زرشک، به‌خصوص زرشک پفکی باعث کاهش غلظت خون در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود و از ایجاد لخته خون جلوگیری می‌کند.

آب زرشک بهترین رقیق‌کننده خون است که با کاهش غلظت خون باعث پایین آمدن فشارخون می‌شود.

البته اگر هدف از مصرف زرشک درمان سریع غلظت خون و کاهش آن است، باید بدون نمک مصرف شود.

چرا که آب زرشک همراه با نمک، فشارخون را بالا می‌برد.

بیمارانی که فشارخون پایین دارند، می‌توانند زرشک با نمک میل کنند و از خواص آب زرشک برای غلظت خون هم بهره ببرند.

بهترین زمان مصرف آب زرشک برای غلظت خون قبل از صرف وعده غذای اصلی است.

دمنوش عناب و زرشک برای غلظت خون نیز مفید است.

۸. خواص و فواید زرشک برای دیابت و قندخون (زرشک و قندخون)

از دیگر خواص زرشک می‌توان به کنترل قندخون در بیماران مبتلا به دیابت اشاره کرد.

بربرین موجود در زرشک قندخون و کلسترول را کاهش داده و متابولیسم گلوکز را افزایش می‌دهد.

بیماران دیابت نوع ۲ برای تنظیم قندخون بهتر است زرشک مصرف کنند.

مصرف زرشک برای قندخون مناسب است و با آنزیم‌های متابولیسم کربوهیدرات، قندخون را تنظیم می‌کند.

از این رو می‌توان مصرف زرشک برای قندخون را جایگزین داروهای شیمیایی کرد.

۹. فواید و خاصیت زرشک کوهی برای کبد چرب

ریشه زرشک برای کبد چرب مفید است.

خاصیت ضدمیکروبی و ضدعفونی‌کنندگی زرشک برای تصفیه کبد و افرادی که دچار کبد چرب هستند، بهترین انتخاب است.

۱۰. خواص زرشک پلویی تازه پفکی برای کبد

از خواص زرشک قرمز برای کبد می‌توان به تنظیم متابولیسم کبد اشاره کرد.

مصرف زرشک قرمز باعث کاهش کلسترول و تصفیه خون می‌شود و آب زرشک برای پاکسازی کبد خوب است.

به‌علاوه اینکه مصرف زرشک تازه یا آب زرشک گزینه خوبی برای درمان بیماری‌های کبدی، کبد چرب و اختلالات کبدی است.

مصرف این میوه همراه با ادویه‌های گرم مثل سنبل‌الطیب و زعفران باعث پاکسازی کبد می‌شود و از بروز بیماری‌های کبدی جلوگیری می‌کند.

۱۱. خواص و فواید زرشک برای پریودی (چند روز بعد از آب زرشک پریود می شویم؟)

آلکالوئید موجود در زرشک به رفع انقباضات رحمی بانوان در پریود کمک می‌کند و این مورد از خواص زرشک برای رحم است.

به‌علاوه اینکه، زرشک قاعده آور طبیعی است و برای خانم‌هایی که قاعدگی شان به‌تاخیر افتاده توصیه می‌شود.

اما خانم‌های باردار نباید بدون مشورت پزشک سراغ مصرف زرشک بروند، چرا که احتمال سقط جنین دارد.

زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است اثر سویی داشته باشد و نباید در دوران پریود مصرف شود.

خانم‌هایی که دوره پریود آنها عقب افتاده هم می‌توانند از خواص زرشک برای تنظیم دوران پریود بهره‌مند شوند.

۱۲. فواید و خواص زرشک برای لاغری (آب زرشک و لاغری شکم)

تنظیم سوخت و ساز بدن بخاطر آنزیم‌های پروتئین کیناز و آدنوزین از دیگر خواص و فواید زرشک است که باعث کاهش وزن و لاغری می‌شود.

مصرف زرشک سیاه، از نوشیدنی های لاغر کننده، به صورت خام و خوراکی باعث کاهش وزن مستمر در افراد می‌شود.

۱۳. خواص آب زرشک و زرشک سیاه برای پوست

مصرف زرشک باعث کاهش التهاب پوستی، جوش و چین و چروک پوستی می‌شود.

مصرف ماسک، دمنوش و آب زرشک برای خانم‌هایی که به‌دنبال پوست صاف و شاداب هستند، توصیه می‌شود.

زرشک گیاهی است که برای شادابی پوست بسیار توصیه می‌شود.

به خصوص زرشک سیاه که برای پوست‌های چرب مناسب است و وظیفه آن کنترل تولید سبوم پوست است.

علاوه بر مصرف زرشک به صورت خوراکی می‌توانید برای پیشگیری از جوش، آکنه و التهابات پوستی و کنترل چربی پوست از ماسک زرشک سیاه برای پوست استفاده کنید تا چربی پوست را کنترل کنید.

۱۴. دمنوش زرشک سیاه برای کرونا

ضدالتهاب و ضدباکتری بودن زرشک کافی است تا گزینه مناسبی برای پیشگیری و درمان بیماری کرونا باشد.

البته حواستان باشد که پیش از مصرف زرشک حتما با پزشک متخصص یا دکتر طب سنتی درباره آن مشورت کنید.

۱۵. خواص زرشک پلویی تازه پفکی برای سرطان

مصرف زرشک نقش تاثیرگذاری در پیشگیری و درمان سرطان پستان در خانم‌ها دارد.

به‌علاوه اینکه آنتی‌اکسیدان و بربرین موجود در این گیاه از رشد سلول‌های سرطان جلوگیری می‌کند.

مصرف زرشک برای بیماران مبتلا به سرطان روده و دستگاه گوارش نیز مفید است.

۱۶. خواص و فواید زرشک برای اسهال

خاصیت ضدمیکروبی و ضدعفونی کنندگی زرشک با دفع عفونت بدن و رفع باکتری‌ها برای پیشگیری و درمان اسهال مفید است.

سندروم روده تحریک پذیر هم با مصرف زرشک بهتر می‌شود.

البته خاطرنشان می‌کنیم که در صورت ابتلا به چنین مشکلاتی حتما پیش از مصرف زرشک با پزشک متخصص یا دکتر طب سنتی مشورت کنید.

۱۷. خواص زرشک کوهی برای زخم معده

مصرف دمنوش زرشک در طب سنتی در قالب داروی گیاهی برای زخم معده، ورم معده، زخم معده و اسهال خونی توصیه می‌شود.

البته مصرف زرشک برای زخم معده در خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود، چرا که در بلند مدت اجازه جذب ویتامین ب را به بدن نمی‌دهد و مشکلات روده و معده ایجاد می‌کند.

۱۸. آب زرشک برای سرماخوردگی

عصاره زرشک اثرات مفیدی بر روی سیستم قلبی عروقی و عصبی دارد و ممکن است در درمان فشارخون بالا، تاکی کاردی (ضربان قلب سریع) و برخی از اختلالات عصبی مانند صرع و تشنج و سرماخوردگی مفید باشد.

۱۹. خواص آب زرشک برای کلیه و دستگاه ادراری

یکی از خواص زرشک خشک، بهبود کارکرد کلیه و دستگاه ادراری است.

این گیاه به مهار رشد باکتری در کلیه و مثانه کمک کرده و از عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) جلوگیری می‌کند.

‏۲۰. خواص زرشک در طب سنتی

طب سنتی تاکید زیادی بر خواص زرشک برای سلامت بدن دارد.

از فواید و خواص آب زرشک کوهی در طب سنتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش وزن از خواص آب زرشک طبیعی
• درمان سنگ کلیه
• درمان کبد گرم و کبدچرب
• از بین بردن جوش و التهاب پوستی
• تصفیه کلیه
• کاهش حرارت بدن
• کاهش ریسک سکته قلبی
• پیشگیری از عفونت
• کاهش التهاب
• بهبود سینوزیت، برونشیت ریه، و گلودرد و گرفتگی بینی
• درمان اسهال، مشکلات گوارشی و سوهاضمه
• درمان عفونت قارچی
• کنترل فشارخون بالا
• کاهش کلسترول

موارد مصرف زرشک پلویی تازه پفکی چیست؟

زرشک را به شکل های مختلفی از جمله میوه خام، پخته، دمنوش، شربت، مربا و رب زرشک مصرف می‌کنند.

خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی زرشک از بروز عفونت‌های قارچی و باکتریایی در بدن جلوگیری می‌کند.

از دیگر خواص و مضرات آب زرشک می‌توان به درمان عفونت دستگاه ادراری، مثانه، دستگاه گوارش و بهبود التهاب و عفونت‌ها اشاره کرد.

نحوه مصرف زرشک پلویی تازه پفکی چگونه است؟

زرشک را می‌توان به‌شکل تازه یا خشک شده در غذا ریخت یا به عنوان دمنوش و چای میل کرد.

سس، ژله و آبمیوه از دیگر شکل‌های مصرف زرشک هستند.

شکل دیگر مصرف زرشک استفاده به صورت ماسک است.

مقدار لازم از میوه زرشک را با آب تمیز بشویید و اجازه دهید ۲۴ ساعت در آب خیس بخورد.

بعد آب را خالی کرده و در مخلوط کن بریزید تا خوب مخلوط شود.

حالا ترکیب را صاف کرده و در بطری در یخچال نگهداری کنید.

هر چند روز یک‌بار روی پوست بمالید.

اگر نحوه مصرف زرشک برای شما به شکل جوشانده است، باید مقداری از پوست ریشه، ساقه یا میوه زرشک را با یک لیتر آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید.

سپس جوشانده را صاف کرده و همراه عسل روزی سه لیوان بین وعده غذا میل کنید.

برای اینکه پوستی روشن و شفاف داشته باشید هر ۶ ساعت یک بار دو قاشق شربت زرشک میل کنید و منتظر تاثیر جادویی این شربت روی محو شدن جوش های صورت باشید.

انواع زرشک کدامند؟

انواع مختلفی از زرشک زرد، گیاه زرشک سبز و زرشک وحشی وجود دارد که در سراسر جهان یافت می‌شود.

شکل‌های دیگر آن عبارتند از:

• زرشک اروپایی (Berberis vulgaris): بومی اروپا با شاخه‌های خاردار که برای مصارف آشپزی و دارویی کشت می‌شود.
• زرشک ژاپنی (Berberis thunbergii): اصالتاً ژاپنی با شاخ و برگ‌هایی که در پائیز تغییر رنگ می‌دهد و بیشتر برای پرچین یا درختچه زینتی کاربرد دارد.
• زرشک چینی (Berberis chinensis): در طب سنتی چینی برای خواص دارویی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• زرشک آمریکایی (Berberis canadensis): بومی آمریکای شمالی است و با انواع مختلف خاک و شرایط آب و هوایی سازگاری دارد.
• زرشک هیمالیا (Berberis aristata): در طب سنتی استفاده می‌شود و گل‌های زرد دارد.

عوارض و مضرات زرشک پلویی تازه پفکی چیست؟

اگر عصاره برگ و پوست زرشک بدون محدودیت مصرف شود، ممکن است ایجاد مسمومیت کند.

زیاده روی در مصرف زرشک هم مضراتی دارد و احتمال تهوع، شوک، کاهش فشارخون، خون دماغ، کاهش ضربان قلب و آسیب کلیوی به دنبال دارد.

بنابراین برای پیشگیری از مضرات زرشک بهتر است قبل مصرف حتما با متخصص مشورت کنید.

از دیگر مضرات زرشک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش فشارخون و افزایش تاثیر داروهای فشارخون
• کاهش تاثیر داروهای رقیق‌کننده خون
• اختلال کبدی در کودکان کم‌سن
• افزایش تاثیر آنتی‌هیستامین از مضرات ریشه زرشک کوهی
• تداخل با تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها
• تداخل با داروهای دیابت
• تشدید یرقان و زردی در نوزادان
• احتمال سقط جنین در زنان باردار
• احتمال نفخ در صورت زیاده‌روی
• تشدید سرفه و مشکلات گوارشی

اگر بعد از مصرف زرشک دچار عوارض جانبی شدید، بهتر است با دکتر تغذیه مشورت کنید.

مضرات آب زرشک چیست؟

طبع سرد و خشک آب زرشک در بلند مدت تاثیر معکوس روی کبد می‌گذارد.

از دیگر مضرات آب زرشک می‌توان به سستی مفاصل، سنگینی پلک‌ها، خواب آلودگی، کم‌حوصلگی، خمیازه، سستی زبان و بدن اشاره کرد.

مصرف آب زرشک و زعفران در بارداری به خصوص در ماه‌های اول ریسک سقط جنین دارد.

به علاوه اینکه برای دوران شیردهی هم مصرف آب زرشک مضر است.

مضرات آب زرشک برای کبد

اختلال کبد و تشدید یرقان و زردی از مضرات آب زرشک برای کبد هستند.

سالمندان و افراد بالای ۶۵ سال باید در مصرف زرشک احتیاط کنند و بدون مشورت با متخصص تغذیه و پزشک متخصص هرگز سراغ مصرف آب زرشک نروید.

بیماران دیابتی که دارو مصرف می‌کنند هم در معرض مضرات آب زرشک برای کبد هستند.

آیا آب زرشک برای معده ضرر دارد؟

زرشک در بیشتر موارد و برای بیشتر مردم بی‌خطر است اما مصرف زیاد آن ممکن است باعث ناراحتی معده و اسهال شود.

مصرف زیاد و بلند مدت زرشک روی عملکرد معده و روده تاثیر می‌گذارد و اجازه جذب کافی ویتامین ب به بدن نمی‌دهد.

احتمال ایجاد زخم معده و مسمومیت در صورت زیاده روی در مصرف عصاره زرشک وجود دارد.

مصرف زرشک برای کودکان مناسب است؟

مصرف زرشک برای کودکان و نوزادان مناسب نیست.

چرا که احتمال ایجاد اختلالات کبدی در کودکان را به دنبال دارد.

به‌علاوه اینکه مصرف زرشک برای نوزادان باعث تشدید بیماری زردی می‌شود.

موارد احتیاط و منع مصرف زرشک پلویی تازه پفکی

درست است که زرشک گیاهی سرشار از ویتامین‌های مختلف و مفید برای سلامت بدن است اما زیاده‌روی در مصرف آن مانند هر خوراکی دیگری عوارض دارد.

موارد احتیاط و منع مصرف زرشک عبارتند از خردسالان و خانم‌های باردار.

کودکان نباید در مصرف زرشک زیاده‌روی کنند، چرا که باعث اختلال کبد و تشدید زردی در آنها می‌شود.

از دیگر موارد احتیاط و منع مصرف زرشک خانم‌های باردار و شیرده هستند، چرا که مصرف زیاد زرشک باعث انقباض رحمی شده و سقط جنین را تشدید می‌کند.