هندی‌ها از گشنیز برای طعم‌دادن به غذاهای خود استفاده می‌کنند.

این سبزی در مکزیک و بخش غربی آمریکا هم محبوب است.

آنها از این گیاه برای غذاهای گوشتی استفاده می‌کنند.

با وجود اینکه معمولا از برگ‌های گشنیز در غذاها استفاده می‌شود، تخم گشنیز و پودر آن هم کاربرد بسیاری دارد.

گفته می‌شود این گیاه از جنوب اروپا،شمال آفریقا و غرب آسیا سرچشمه گرفته است.

البته این گیاه یکی از بی‌شمار گیاهانی است که در باغ های معلق بابل کشت می‌شده است.

همچنین،در مصر و یونان باستان نیز برای طعم دار کردن غذاها از گشنیز استفاده فراوانی شده است.

خواص تخم گشنیز

۱. کمک به داشتن پوست زیبا

بنا بر تحقیقی که در دانشگاه آیورودای کالیفرنیا (California University of Ayurveda) انجام شده است،تخم گشنیز به دلیل اینکه خواص ضدعفونی کننده دارد.

در درمان برخی بیماری های پوستی، مانند اگزما، خارش پوست، جوش‌ها و التهاب‌های پوستی بسیار مؤثر است.

همینطور،تخم گشنیز جراحت و زخم‌های دهان را نیز درمان می‌کند.

تخم‌ گشنیز حاوی اسید لینولئیک است که درد و سوزش پوست را تسکین می‌بخشد.

۲. کنترل دیابت

از آنجا که هند به سرعت در حال تبدیل شدن به پایتخت دیابتی های جهان است، اصلا عجیب نیست که تعداد بیشتری از مردم در هند به دنبال روش های درمانی این بیماری باشند.

بر اساس طب سنتی، مصرف منظم تخم گشنیز مقدار قندخون را کنترل می‌کند.

در پژوهشی که نتیجه اش در مجله بریتانیایی تغذیه (The British Journal of Nutrition) منتشر شد.

معلوم شد که عصاره تخم گشنیز حاوی ترکیبات خاصی است که وقتی وارد خون می‌شود موجب ترشح انسولین و رفتاری مانند انسولین می‌شود.

بدین ترتیب، از افزایش قندخون پیشگیری و سطح گلوکز فرد را در حد مناسب خود حفظ می‌کند.

تخم گشنیز با بهبود عملکرد سلول‌های بتای لوزالمعده، سطح قندخون را کاهش می‌دهد.

وظیفه این سلول‌ها آزادسازی انسولین است.

مصرف منظم تخم گشنیز در کاهش خطر عوارض قلبی ـ عروقی مرتبط با پیش دیابت، دیابت نوع ۲ و سندروم متابولیک نیز مؤثر است.

۳. افزایش رشد مو

ضعف فولیکول‌های مو،عدم تعادل هورمونی و اضطراب،همچنین رژیم غذایی نامناسب موجب ریزش مو می‌شود.

تخم گشنیز با قوی‌کردن ریشه‌های مو جلوی ریزش مو را می‌گیرد و موجب رشد بهتر آن می‌شود.

در واقع، تخم گشنیز با تقویت فولیکول‌های مو و شروع رشد بیشتر می‌تواند مشکلات مربوط به مو و ریزش آنها را برطرف کند.

۴. هضم بهتر

استاد علوم پزشکی در بیمارستانی در کلکته درباره تأثیر تخم گشنیز در هضم بهتر غذا می‌گوید:

تخم گشنیز ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی دارد و نوعی فیبر رژیمی است و باعث می‌شود کبد درست کار کند و حرکات روده را بهبود می‌بخشد.

تخم گشنیز به تولید ترکیبات و مایعات گوارشی همچون اسیدهای صفراوی نیز کمک کرده و فرایند هضم و جذب را تسهیل می‌کند.

هر زمان دچار سوء‌هاضمه شدید،می‌توانید کمی تخم گشنیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید،مسلما نتیجه خوبی از آن می‌گیرید.

همچنین به نظر متخصصان تغذیه،تخم گشنیز طعم بسیار مطبوعی به غذا می‌دهد و فرایند هضم را آسان می‌کند.

تخم گشنیز منبع خوبی از فیبر، فسفر و کلسیم است.

در ضمن، تخم گشنیز نفخ را درمان می‌کند و با بهبود فعالیت آنزیم تریپسین،که نوعی آنزیم لوزالمعده است، پروتئین‌های موجود در روده کوچک را تجزیه می‌کند.

روغن تخم گشنیز نیز به دلیل خواص ضدباکتریایی خود سندروم دردناک روده تحریک‌پذیر را تسکین می‌دهد.

تخم گشنیز در درمان تهوع و اسهال نیز مؤثر است.

با نوشیدن دمنوش تخم گشنیز (که با ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آبجوش دم کشیده است) می‌توانید از فواید آن بهره‌مند شوید.

۵. کنترل کلسترول

مقدار کلسترول یا وضعیت چربی‌های بدن معمولا موضوعی نگران‌کننده است.

اگر می‌خواهید از سطح کلسترول بدنتان بکاهید و آن را کنترل کنید، استفاده از تخم گشنیز بهترین گزینه است.

بنا بر نظر یکی از پزشکان بیمارستانی در کلکته، تخم گشنیز حاوی ترکیبی به‌نام کوریاندرین (Coriandrin) است که فرایند هضم چربی را کنترل می‌کند و در نهایت موجب کاهش کلی کلسترول و تری‌گلیسیرید در بافت‌های بدنمان شود.

در طب سنتی تخم گشنیز اثر قدرتمندی در نحوه هضم غذا در بدن و جذب چربی دارد.

به همین دلیل، معمولا برای کنترل سطح کلسترول خون مصرف تخم گشنیز توصیه می‌شود.

در ضمن،تخم گشنیز مقدار کلسترول خوب را نیز افزایش می‌دهد.

۶. درمان سرماخوردگی و آنفولانزا

ویتامین C آنتی‌اکسیدانی قوی است که برای سلامتی بدن و پوست زیبا بسیار مهم است.

تخم گشنیز انواع بسیاری ویتامین از جمله اسید فولیک، ویتامین A و بتاکاروتن و مهمتر از همه ویتامین C دارد.

برگ و تخم گشنیز تقریبا ۳۰ درصد مقدار توصیه شده روزانه ویتامین C را که در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا مؤثر است تأمین می‌کند.

۷. پیشگیری از قاعدگی نامنظم

زنانی که به جریان شدید قاعدگی مبتلا هستند باید به‌طور منظم به رژیم غذایی خود تخم گشنیز اضافه کنند.

یکی از پزشکان بیمارستانی در کلکته می‌گوید:

تخم گشنیز حاوی محرک‌های طبیعی است که موجب ترشح غدد درون ریز بدن و تعادل هورمونی می‌شود که آن به نوبه‌ خود از دردهای مربوط به چرخه قاعدگی و جریان شدید خون می‌کاهد.

۸. افزایش سلامت قلب

همانطور که گفته شد، تخم گشنیز کلسترول بد را کاسته و نوع خوب آن را افزایش می‌دهد و در عین حال، از تجمع پلاکت‌های انسانی در خون پیشگیری می‌کند.

تجمع پلاکت‌های خون در سرخرگ‌های بدن به اختلال در جریان خون در قلب و در نهایت حمله قلبی منجر می‌شود.

تخم گشنیز نقش مهمی در سوخت و ساز چربی‌های موجود در انسان داد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تخم این گیاه مقدار فشارخون را تنظیم می‌کند.

خواص آنتی‌اکسیدانی تخم گشنیز نیز فشارخون را کاهش می‌دهد.

در واقع، تخم گشنیز با بازکردن رگ‌های خونی، از فشارخون می‌کاهد.

۹. درمان التهاب مفاصل

تخم گشنیز با پیشگیری از فعالیت سیتوکین التهاب‌آور در غشای زلاله‌ای، التهاب مفاصل را تسکین می‌دهد.

این غشا سطح درونی مفصل را می‌پوشاند.

از تخم گشنیز می‌توان به‌شکل استعمال خارجی و ضماد نیز استفاده و دردهای التهاب مفاصل را درمان کرد.

دو ترکیب مهم سینه اُل (Cineole) و اسید لینولئیک خواص ضد روماتیسمی و ضد آرتروز دارند.

۱۰. درمان ورم ملتحمه (قرمزی چشم)

پژوهشی نشان داده است تخم گشنیز خارش چشم (یکی از علائم اصلی ورم ملتحمه) را درمان می‌کند.

در این پژوهش،خارش چشم و قرمزی چشم داوطلبان آزمایش پس از استفاده از اسپری تخم گشنیز برطرف شد.

ویژگی‌های ضدباکتریایی تخم گشنیز از چشم‌ها در برابر بیماری‌های مسری مانند ورم ملتحمه محافظت می‌کند.

برای درمان ورم ملتحمه، چشم‌هایتان را با جوشانده تخم گشنیز شست و شو دهید.

برای بهبود دید چشم‌ها،یک قطره آب تخم گشنیز را که در آب خیسانده‌اید در چشم‌ها بچکانید و برای خلاص‌شدن از بیشتر مشکلات چشمی، هر روز با معده خالی، آب گشنیز بنوشید.

تخم گشنیز همراه خوبی برای لیمو، سیب و گلابی است.

اگر به‌دنبال طعم‌دهی غذایتان هستید،از تخم گشنیز در ترکیب با مرکباتی چون پرتقال یا گریپ‌فروت استفاده کنید.

۱۱. تقویت سیستم عصبی

لینالول یکی از ترکیبات اصلی تخم گشنیز و روغن آن است.

بررسی‌ها نشان داده که این ماده از اضطراب در انسان می‌کاهد.

لینالول اثرات مفیدی روی سیستم عصبی مرکزی دارد و به دلیل دارا بودن ویژگی های ضدتشنج،از احتمال حملات صرع یا تشنج می کاهد.

گشنیز نقش مؤثری در پیشگیری از بیماری‌های عصب شناختی مانند آلزایمر دارد.

البته این اثر فقط در برگ های گشنیز مشاهده شده است.

تخم گشنیز یکی از مواد غذایی معمول است که طعم خوبی به غذا می‌دهد،اما بسیاری از مردم از فواید باورنکردنی آن بی‌خبرند.

۱۲. کاهش وزن

با مصرف آن دسته از مواد غذایی که سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهند، کاهش وزن رخ می‌دهد.

اگر می‌خواهید لاغر شوید، تخم گشنیز بهترین دوستتان است.

مقدار ۳ قاشق غذاخوری تخم گشنیز را حداقل ۳ ساعت در آب بخیسانید و روی شعله گاز قرار دهید و یک لیوان آب روی آن بریزید.

سپس آنقدر آن را بجوشانید تا مقدار آب به نصف برسد.

پس از صاف‌کردن جوشانده تخم گشنیز،آن را مصرف کنید.

اگر روزانه ۲ بار از این جوشانده بنوشید،گوارش و سیستم ایمنی بدنتان بهبود می‌یابد و لاغر می‌شوید.

۱۳. درمان مشکلات تیروئید

اگر به تیروئید کم کار یا تیروئید پرکار مبتلا هستید،مصرف تخم گشنیز چاره کارتان است.

تخم گشنیز به لطف مقدار بالای ویتامین ها و مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها،در تنظیم هورمون‌های بدن مؤثر است.

دمنوش،اسموتی یا جوشانده تخم گشنیز را بخش مهمی از رژیم غذایی تان در نظر بگیرید.

۱۴. درمان واکنش‌های حساسیتی

تخم گشنیز به‌دلیل طبع سردی که دارد،واکنش های حساسیتی را درمان می‌کند.

تخم گشنیز کهیر و خارش و تورم پوست را نیز درمان می‌کند.

برای این منظور،۱ قاشق چایخوری عسل را با یک دوم قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز مخلوط کنید و به صورت پماد به روی پوست و محل آسیب دیده بمالید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه باقی بماند.

همچنین،جوشانده تخم گشنیز دهان و گلوی متورم را هم درمان می‌کند.

۱ قاشق چایخوری از تخم خرد شده گشنیز را در ۱ فنجان آب بجوشانید.

این جوشانده را همانطور که گرم است همراه با عسل میل کنید.

در ضمن،می‌توانید تخم گشنیز را همراه با آب خیار یا آب جعفری نیز مصرف کنید.

عوارض تخم گشنیز

تخم گشنیز ممکن است عوارضی هم داشته باشد.

۱. ایجاد واکنش‌های حساسیتی

تخم گشنیز ممکن است در برخی از افراد واکنش‌های حساسیتی ایجاد کند.

از این واکنش‌ها می‌توان به خارش لب‌ها، دهان و گلو، چشم‌ها و تب اشاره کرد.

چنانچه هریک از این علائم را مشاهده کردید، مصرف تخم گشنیز را متوقف کنید.

۲. کاهش بسیار زیاد قند خون

می دانیم که تخم گشنیز مقدار قندخون را کاهش می‌دهد.

بنابراین،اگر برای درمان دیابت دارو مصرف می‌کنید،پیش از مصرف تخم گشنیز با پزشک مشورت کنید.

پزشک،بر اساس مصرف تخم گشنیز،مقدار داروی مصرفی دیابت خود را تنظیم می‌کند.

شما باید مقدار مصرف تخم گشنیز را کنترل کنید تا در معرض خطر کاهش بیش‌ از حد قندخون قرار نگیرید.

۳. کاهش بیش از حد فشارخون

افرادی که فشارخون بالا دارند و داروی کنترل فشارخون مصرف می‌کنند باید در استفاده از تخم گشنیز دقت کنند.

این افراد هم بهتر است پیش از مصرف تخم گشنیز با پزشک مشورت کنند.

روش‌های مصرف تخم گشنیز

تخم گشنیز را پیش از مصرف در ماهیتابه بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید و بدون افزودن روغن تفت دهید.

به محض اینکه بوی گرمی از آن برخاست، تخم گشنیز آماده است و بگذارید تا خنک شود.

می‌توانید از تخم گشنیز به روش‌های زیر استفاده کنید:

تخم گشنیز را به خورشت یا سوپ بیفزایید.

آن را هنگام پخت ماهی به آب آن بیفزایید.

به موادی مثل اسفناج و سیر تازه و نخود اضافه‌اش کنید،سپس آن را با زنجبیل و زیره طعم‌دار کنید.

بدین‌ ترتیب میان‌ وعده‌ای سالم خواهید داشت.

هنگام خرید تخم گشنیز یادتان باشد پودر آن را نخرید،زیرا پودر گشنیز به سرعت طعم خود را از دست می‌دهد.

عطر تخم گشنیز بسیار متمایز است و پوشاندن بوی آن سخت است،اما در صورت نیاز می‌توانید تخم گشنیز را با تخم خردشده رازیانه یا زیره مخلوط کنید.

تخم گشنیز را می‌توانید در ظرفی در بسته و در جای خنک به مدت چند ماه نگهدارید.